Haiti: de eerste ervaringen
Blijf op de hoogte en volg Alexander
05 Mei 2013 | Haïti, Port-au-Prince
Lieve familie en vrienden,
Toen een van mijn collegatjes hier mij in mijn eerste week vertelde dat ze pas na 2 maanden haar eerste verhaal had gestuurd ‘back home’ dacht ik meteen, dat zal mij niet overkomen. En toch is het vandaag 5 mei, de dag dat Nederland 68 jaar geleden bevrijd werd door de Canadezen, voor wie ik nu werk, maar ook niet te vergeten de dag dat Ajax voor de 32ste keer landskampioen is geworden. Ik begin morgen aan mijn zesde week in Haiti.
Het is moeilijk voor te stellen maar ik heb nu pas echt het gevoel dat ik een beetje tot rust kan komen. Ik ben, zoals velen van jullie weten, met maar 3 dagen vrij, na een mooi paasweekend met de hele familie in Rome, direct doorgevlogen naar Haiti. Meteen aangekomen moest ik vol aan de bak vooral vanwege het feit dat mijn functie al ruim 8 maanden niet vervuld was. De eerste week stond vol in het teken van voorbereidingen voor een bezoek van onze collegas van het ‘National Office’ uit Canada, Peter (counterpart in Canada) en Adam (mijn voorganger), die mij zouden helpen met alle introducties binnen de Rode Kruis wereld. Een goed idee alleen al om de continuiteit vanuit het Canadese Rode Kruis te waarborgen. Zij kwamen niet alleen voor mij maar ook voor mijn baas Eugene, een niet Frans sprekende Amerikaan, die net 3 weken voor mij was begonnen als Head of Programmes (Deputy Country Representative). Eugene is een aardige man ergens in de 50 die veel ervaring (o.a Rode Kruis en USAID) heeft opgedaan in de voormalige Sovjet-Unie. Omdat ook hij nieuw is in Haiti was ik de daaropvolgende weken toch vooral op mijzelf aangewezen, helemaal aangezien onze Country Representative, de Duitser Karsten, een maand op vakantie was en pas eind april zou terugkomen.
Het Canadese Rode Kruis werkt in Haiti met een budget van $200mln, een bedrag dat voor het grootste gedeelte is ingezameld na de aardbeving in 2010. Dat komt vooral door de grote Haitiaanse diaspora in Canada maar ook door de vele programmas die door CIDA (Canadian International Development Agency) worden gefinancierd. Wij werken hier voornamelijk in de Sud-est region waarvan Jacmel, waar ik woon, de hoofdstad is. Met een bevolking van ongeveer 600.000, na Port-au-Prince, de grootste provincie van Haiti. Wij werkten hier al jaren voor de aardbeving, alleen is, zoals in bijna heel Haiti, de teller teruggezet naar nul na de aardbeving. Het epicentrum lag in Leogane, 60 km hiervandaan, precies halverwege tussen Jacmel en Port-au-Prince. Ontzettend veel verwoesting in deze omgeving. Als Organizational Development Coordinator is het mijn taak om samen met het Haitiaanse Rode Kruis (HRK) toe te werken naar een duurzame toekomst. Dat doe ik in Jacmel op regionaal niveau maar ondanks de decentralisatie van het Haitiaanse Rode Kruis moet ik veel schakelen met nationaal niveau in Port-au-Prince. Niet alleen dat, hierarchie is hier heilig, dus Madame la Presidente bepaalt eigenlijk alles. Daarmee leg ik ook meteen de nadruk op een van de lastigste elementen van mijn werk. De president van het HRK geeft leiding aan de ‘raad van toezicht’, bestaande uit 10 gerespecteerde Haitianen, die dat op vrijwillige basis doen. Daarnaast heeft het HRK een Secretaire General die leiding geeft aan de executive branch van het HRK. Je kan zijn fucntie het best vergelijken met die van een CEO. De invulling die zij hier aan die functie geven is alleen totaal anders. Veel bevoegdheid heeft de CEO niet. Niet alleen bepaalt de president alles, zij tekent ook voor elke activiteit die in Haiti gebeurt. Ondanks de aanwezigheid van een management structuur wordt de organisatie bijna in zijn volledigheid geleid door de governance; allemaal vrijwilligers. Ware het niet dat het International Rode Kruis ooit bedacht heeft om de president van het HRK fulltime te betalen. Op zich geen slecht idee, als je kijkt naar de manier van werken hier, en ten tijden van de aardbeving en ‘emergency phase’ hard nodig, maar voor de duurzaamheid van deze organisatie funest. Nu wij in de ontwikkelingsfase zijn beland en bijna alle aanwezige RK partners (Canada, VS, VK, Spanje, NL enz.) hebben gezegd binnen nu en 5-10 jaar te willen vetrekken, is het cruciaal om hier een ‘sustainable structure’ achter te laten.
De werk cultuur is eigenlijk nog mijn minste zorg, wat vooral lastig is in Haiti is de afhankelijkheidsmentaliteit. Al decennia lang is Haiti afhankelijk van buitenlandse hulp wat ervoor gezorgd heeft dat het genereren van fondsen om je organisatie draaiende te houden niet binnen het denken past hier. Het is sinds de aardbeving alleen maar erger geworden. Wij als Rode Kruis, samen met alle andere 500+ NGO’s die hier werken zijn daar de schuld van. Als wij onze aanpak niet veranderen dan zal het hier nooit veranderen. Om een concreet voorbeeld te geven; het 2013 budget van het HRK is $6.6mln. Van dat bedrag is $180.000 eigen gegenereerd geld, $3.8mln komt van alle RK partners, de resterende $2.6mln zijn niet gedekt. Heel direct gezegd, als wij hier ooit vertrekken heeft het HRK niks. Begrijp mij niet verkeerd, alle programmas die hier nu uitgevoerd worden op gebied van gezondheid, water & sanitatie, hygiene, ‘disaster management & response, ‘violence prevention’ enz. zijn ontzettend goed en heel hard nodig. Alleen als wij het HRK niet snel helpen met een “resource mobilization” strategie, zodat ze zelf hun operationele kosten kunnen dekken, dan kunnen die programmas nooit voortgezet worden. Het HRK helpen met het ontwikkelen van die strategie vormt denk ik wel bijna 50% van mijn werk hier. Omdat het niet alleen een strategie bedenken is maar ook een mentaliteitsveradering vergt zal dat niet van vandaag op morgen kunnen.
Het bovenstaande geeft jullie hopelijk een beter idee van wat ik hier allemaal aan het doen ben. Nu naar deel twee; het leven in Haiti. Kort en krachtig gezegd, het is genieten! Het zonnetje schijnt iedere dag, ik loop naar kantoor, in het weekend genoeg gezelligheid, en niet te vergeten op zondag altijd naar het strand. Ik heb dus zeker niet te klagen! Natuurlijk het blijft Haiti, en ik heb het grote geluk dat ik in Jacmel woon, een oud havenstadje waar de veiligheid perfect is. Er ligt hier in de baai nog een oud gestrand Nederlands schip van heel lang geleden. Diezelfde baai die zo de baai van Monaco zou kunnen zijn. Ik werk hier met 12 expats van allerlei verschillende nationaliteiten en we wonen met z’n allen samen in drie huizen verdeeld over de stad. De vrouwen voeren hier de boventoon (8/12) ik ben de een na jongste van de groep van 12. Er wonen in Jacmel ongeveer 50 expats (meer dan 25 nationaliteiten); een hechte groep die eigenlijk alle gezelligheid met elkaar maken. Er zijn een paar restaurantjes in Jacmel, en een echte discotheek in de buitenlucht “la Belvedere” waar wij zaterdagnachten tot onze curfew van 3 uur vaak te vinden zijn. We worden altijd door een peloton van 20 chauffeurs, die dag en nacht voor ons klaar staan, rondgereden. Vooral als het donker is want dan mogen we niet alleen buiten rondlopen. En als we buiten Jacmel iets willen doen dan kunnen we altijd ‘dispatch’ bellen die een chauffeur naar ons toe stuurt. Zoals gisteren toen ik met een groep vrienden naar Seguin ben gegaan. Een dorpje op 1800 meter, bijna 3 uur hiervandaan, waar je heel mooi kan hiken, bij watervallen kan zwemmen en door grotten klauteren. Het ligt nog geen 40 km van Jacmel, maar de wegen in Haiti zijn zo slecht dat het hier altijd eeuwig duurt. Zo ook mijn tot nu toe wekelijkse reis tussen Jacmel en Port-au-Prince, een kleine 120 km, waar ik gerust 4 uur voor in de auto zit. Omdat, zoals ik eerder schreef, veel van de besluiten op nationaal niveau genomen worden wil ik graag dichtbij het vuur blijven en moet ik veel coordineren met mijn collegas daar. Wat mij ook social gezien niet slecht uitkomt aangezien er ondanks de onveiligheid in Port-au-Prince van alles gebeurt de hele tijd. De expat gemeenschap is enorm en je treft elkaar overal. Zo dronk ik al biertjes met de productie manager van Heineken en trof ik vorige week de Nederlandse gemeenschap in Haiti op de Koninginnendagborrel bij de Honorair-Consul. Een prachtig feest en genieten om weer al dat oranje te zien en het Nederlandse gevoel mee te krijgen.
Ik kan nog uren doorschrijven over alles wat ik hier meemaak. De Haitiaanse trots, hun taal; het Haitiaanse creool, de passie voor voetbal, het eten, de problematiek in de politiek, de geboekte progressie sinds de aardbeving, en nog zo veel meer. Maar dat bewaar ik graag voor een volgende keer, en houden jullie nog tegoed.
Eerste paar fotos op gaay.smugmug.com/Travel/Haiti/ more to follow soon (internet is heel langzaam)
Mesi et bonswa!
Alexander
+509-37011694
ps. voor de twitteraars onder ons ik post regelmatig veel updates onder @elgaayo over mijn werk hier
Toen een van mijn collegatjes hier mij in mijn eerste week vertelde dat ze pas na 2 maanden haar eerste verhaal had gestuurd ‘back home’ dacht ik meteen, dat zal mij niet overkomen. En toch is het vandaag 5 mei, de dag dat Nederland 68 jaar geleden bevrijd werd door de Canadezen, voor wie ik nu werk, maar ook niet te vergeten de dag dat Ajax voor de 32ste keer landskampioen is geworden. Ik begin morgen aan mijn zesde week in Haiti.
Het is moeilijk voor te stellen maar ik heb nu pas echt het gevoel dat ik een beetje tot rust kan komen. Ik ben, zoals velen van jullie weten, met maar 3 dagen vrij, na een mooi paasweekend met de hele familie in Rome, direct doorgevlogen naar Haiti. Meteen aangekomen moest ik vol aan de bak vooral vanwege het feit dat mijn functie al ruim 8 maanden niet vervuld was. De eerste week stond vol in het teken van voorbereidingen voor een bezoek van onze collegas van het ‘National Office’ uit Canada, Peter (counterpart in Canada) en Adam (mijn voorganger), die mij zouden helpen met alle introducties binnen de Rode Kruis wereld. Een goed idee alleen al om de continuiteit vanuit het Canadese Rode Kruis te waarborgen. Zij kwamen niet alleen voor mij maar ook voor mijn baas Eugene, een niet Frans sprekende Amerikaan, die net 3 weken voor mij was begonnen als Head of Programmes (Deputy Country Representative). Eugene is een aardige man ergens in de 50 die veel ervaring (o.a Rode Kruis en USAID) heeft opgedaan in de voormalige Sovjet-Unie. Omdat ook hij nieuw is in Haiti was ik de daaropvolgende weken toch vooral op mijzelf aangewezen, helemaal aangezien onze Country Representative, de Duitser Karsten, een maand op vakantie was en pas eind april zou terugkomen.
Het Canadese Rode Kruis werkt in Haiti met een budget van $200mln, een bedrag dat voor het grootste gedeelte is ingezameld na de aardbeving in 2010. Dat komt vooral door de grote Haitiaanse diaspora in Canada maar ook door de vele programmas die door CIDA (Canadian International Development Agency) worden gefinancierd. Wij werken hier voornamelijk in de Sud-est region waarvan Jacmel, waar ik woon, de hoofdstad is. Met een bevolking van ongeveer 600.000, na Port-au-Prince, de grootste provincie van Haiti. Wij werkten hier al jaren voor de aardbeving, alleen is, zoals in bijna heel Haiti, de teller teruggezet naar nul na de aardbeving. Het epicentrum lag in Leogane, 60 km hiervandaan, precies halverwege tussen Jacmel en Port-au-Prince. Ontzettend veel verwoesting in deze omgeving. Als Organizational Development Coordinator is het mijn taak om samen met het Haitiaanse Rode Kruis (HRK) toe te werken naar een duurzame toekomst. Dat doe ik in Jacmel op regionaal niveau maar ondanks de decentralisatie van het Haitiaanse Rode Kruis moet ik veel schakelen met nationaal niveau in Port-au-Prince. Niet alleen dat, hierarchie is hier heilig, dus Madame la Presidente bepaalt eigenlijk alles. Daarmee leg ik ook meteen de nadruk op een van de lastigste elementen van mijn werk. De president van het HRK geeft leiding aan de ‘raad van toezicht’, bestaande uit 10 gerespecteerde Haitianen, die dat op vrijwillige basis doen. Daarnaast heeft het HRK een Secretaire General die leiding geeft aan de executive branch van het HRK. Je kan zijn fucntie het best vergelijken met die van een CEO. De invulling die zij hier aan die functie geven is alleen totaal anders. Veel bevoegdheid heeft de CEO niet. Niet alleen bepaalt de president alles, zij tekent ook voor elke activiteit die in Haiti gebeurt. Ondanks de aanwezigheid van een management structuur wordt de organisatie bijna in zijn volledigheid geleid door de governance; allemaal vrijwilligers. Ware het niet dat het International Rode Kruis ooit bedacht heeft om de president van het HRK fulltime te betalen. Op zich geen slecht idee, als je kijkt naar de manier van werken hier, en ten tijden van de aardbeving en ‘emergency phase’ hard nodig, maar voor de duurzaamheid van deze organisatie funest. Nu wij in de ontwikkelingsfase zijn beland en bijna alle aanwezige RK partners (Canada, VS, VK, Spanje, NL enz.) hebben gezegd binnen nu en 5-10 jaar te willen vetrekken, is het cruciaal om hier een ‘sustainable structure’ achter te laten.
De werk cultuur is eigenlijk nog mijn minste zorg, wat vooral lastig is in Haiti is de afhankelijkheidsmentaliteit. Al decennia lang is Haiti afhankelijk van buitenlandse hulp wat ervoor gezorgd heeft dat het genereren van fondsen om je organisatie draaiende te houden niet binnen het denken past hier. Het is sinds de aardbeving alleen maar erger geworden. Wij als Rode Kruis, samen met alle andere 500+ NGO’s die hier werken zijn daar de schuld van. Als wij onze aanpak niet veranderen dan zal het hier nooit veranderen. Om een concreet voorbeeld te geven; het 2013 budget van het HRK is $6.6mln. Van dat bedrag is $180.000 eigen gegenereerd geld, $3.8mln komt van alle RK partners, de resterende $2.6mln zijn niet gedekt. Heel direct gezegd, als wij hier ooit vertrekken heeft het HRK niks. Begrijp mij niet verkeerd, alle programmas die hier nu uitgevoerd worden op gebied van gezondheid, water & sanitatie, hygiene, ‘disaster management & response, ‘violence prevention’ enz. zijn ontzettend goed en heel hard nodig. Alleen als wij het HRK niet snel helpen met een “resource mobilization” strategie, zodat ze zelf hun operationele kosten kunnen dekken, dan kunnen die programmas nooit voortgezet worden. Het HRK helpen met het ontwikkelen van die strategie vormt denk ik wel bijna 50% van mijn werk hier. Omdat het niet alleen een strategie bedenken is maar ook een mentaliteitsveradering vergt zal dat niet van vandaag op morgen kunnen.
Het bovenstaande geeft jullie hopelijk een beter idee van wat ik hier allemaal aan het doen ben. Nu naar deel twee; het leven in Haiti. Kort en krachtig gezegd, het is genieten! Het zonnetje schijnt iedere dag, ik loop naar kantoor, in het weekend genoeg gezelligheid, en niet te vergeten op zondag altijd naar het strand. Ik heb dus zeker niet te klagen! Natuurlijk het blijft Haiti, en ik heb het grote geluk dat ik in Jacmel woon, een oud havenstadje waar de veiligheid perfect is. Er ligt hier in de baai nog een oud gestrand Nederlands schip van heel lang geleden. Diezelfde baai die zo de baai van Monaco zou kunnen zijn. Ik werk hier met 12 expats van allerlei verschillende nationaliteiten en we wonen met z’n allen samen in drie huizen verdeeld over de stad. De vrouwen voeren hier de boventoon (8/12) ik ben de een na jongste van de groep van 12. Er wonen in Jacmel ongeveer 50 expats (meer dan 25 nationaliteiten); een hechte groep die eigenlijk alle gezelligheid met elkaar maken. Er zijn een paar restaurantjes in Jacmel, en een echte discotheek in de buitenlucht “la Belvedere” waar wij zaterdagnachten tot onze curfew van 3 uur vaak te vinden zijn. We worden altijd door een peloton van 20 chauffeurs, die dag en nacht voor ons klaar staan, rondgereden. Vooral als het donker is want dan mogen we niet alleen buiten rondlopen. En als we buiten Jacmel iets willen doen dan kunnen we altijd ‘dispatch’ bellen die een chauffeur naar ons toe stuurt. Zoals gisteren toen ik met een groep vrienden naar Seguin ben gegaan. Een dorpje op 1800 meter, bijna 3 uur hiervandaan, waar je heel mooi kan hiken, bij watervallen kan zwemmen en door grotten klauteren. Het ligt nog geen 40 km van Jacmel, maar de wegen in Haiti zijn zo slecht dat het hier altijd eeuwig duurt. Zo ook mijn tot nu toe wekelijkse reis tussen Jacmel en Port-au-Prince, een kleine 120 km, waar ik gerust 4 uur voor in de auto zit. Omdat, zoals ik eerder schreef, veel van de besluiten op nationaal niveau genomen worden wil ik graag dichtbij het vuur blijven en moet ik veel coordineren met mijn collegas daar. Wat mij ook social gezien niet slecht uitkomt aangezien er ondanks de onveiligheid in Port-au-Prince van alles gebeurt de hele tijd. De expat gemeenschap is enorm en je treft elkaar overal. Zo dronk ik al biertjes met de productie manager van Heineken en trof ik vorige week de Nederlandse gemeenschap in Haiti op de Koninginnendagborrel bij de Honorair-Consul. Een prachtig feest en genieten om weer al dat oranje te zien en het Nederlandse gevoel mee te krijgen.
Ik kan nog uren doorschrijven over alles wat ik hier meemaak. De Haitiaanse trots, hun taal; het Haitiaanse creool, de passie voor voetbal, het eten, de problematiek in de politiek, de geboekte progressie sinds de aardbeving, en nog zo veel meer. Maar dat bewaar ik graag voor een volgende keer, en houden jullie nog tegoed.
Eerste paar fotos op gaay.smugmug.com/Travel/Haiti/ more to follow soon (internet is heel langzaam)
Mesi et bonswa!
Alexander
+509-37011694
ps. voor de twitteraars onder ons ik post regelmatig veel updates onder @elgaayo over mijn werk hier
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
